smacznejkawusi

1. Espresso

W czasach, kiedy na stołach królowała kawa z fusami parzona w szklance, wygląd i pojemność espresso mogła wzbudzać duże zdziwienie. Dzisiaj doskonale znamy walory smakowe małej włoskiej espresso. Już trzy / cztery łyki tej kawy pobudzają nas do działania i zachwycają intensywnością aromatu. Najlepsze włoskie espresso, to te pochodzące ze świeżo zmielonych ziaren kawy. Przy zapewnieniu odpowiedniej temperatury oraz ciśnienia parzenia uzyskujemy kawę o gęstej konsystencji z piękną cremą (gęstą i trwałą pianą) na górze.

Ten najbardziej klasyczny typ kawy doczekał się konkretnych standardów opracowanych przez m.in. międzynarodowe organizacje World Coffee Events, która odpowiada za organizację Mistrzostw Świata Baristów. Zgodnie z tymi przepisami kawa espresso musi spełniać następujące standardy:

• pojemność – 30 ml (+/-5ml)
• ilość użytej kawy – najczęściej w przedziale między 14 – 20 gram
• temperatura ekstrakcji  - 90,5 do 96˚ C

W związku z faktem, że espresso to zdecydowanie kawa z zasadami, więcej o sposobach i zasadach jej parzenia opiszemy w kolejnym artykule.

2. Ristretto

Mocniejsza odmiana espresso. Ristretto z włoskiego oznacza wąski, a w kontekście kawy odnosi się ona do zastosowania bardzo małej ilości wody. Kawę parzymy tak jak espresso, jednak do jej przygotowania wykorzystujemy tylko połowę klasycznej ilości wody, czyli ok. 15 ml. Tym samym uzyskujemy bardzo intensywny napój kawowy. Warto dodać także, że szybsza ekstrakcja kawy ristretto sprawia, że wydziela się nieco mniej kofeiny. Jednocześnie kawa ma bardzo intensywny i głęboki aromat. Ristretto to kawa na jeden lub dwa łyki.

3. Espresso doppio

Drugą najbardziej klasyczną odmianą espresso, jest kawa espresso doppio. Słowo „doppio” z włoskiego oznacza podwójny, jest to więc espresso z podwójną ilością wody (tj. ok. 60 ml). Kawę podaje się w filiżance do espresso i powinna jej towarzyszyć szklanka z wodą niegazowaną.

4. Cappuccino

Nazwa cappuccino nawiązuje bezpośrednio do brązowych habitów kapucynów (cappuccini), którym to przypisuje się stworzenie przepisu na tę pyszną kawę z mlekiem. Zasadniczo w składzie cappuccino znajduje się:

• spienione mleko 125 ml – do jego otrzymania wykorzystuje się ok. 100 ml zimnego mleka, które pod wpływem gorącej pary ubija się na gęstą piankę. Optymalne będzie wykorzystanie mleka o zawartości tłuszczu ok. 3,2% - 3,5%, a tak aby mleko dobrze się spieniło. To właśnie gładka, aksamitna pianka mleczna decyduje o tym, czy cappuccino uwiedzie nas swoją konsystencją.
• espresso 25 ml

Poza znajomością samej formy przygotowania cappuccino bardzo ważne jest także, aby poznać włoską kulturę serwowania tego napoju. Włosi sięgają po ten napój zazwyczaj w porze śniadaniowej. Najczęściej towarzyszy jej „coś słodkiego”. Ze względu na bardzo dużą zawartość mleka, kawy tej nie zamawia się do lub po obiedzie. Cappuccino jest więc bardzo popularnym elementem włoskiego śniadania, na które poza kawą składa się także rogalik czy słodkie kruche ciasteczka. Gdy zamawiamy cappuccino we włoskich kawiarniach, spienione mleko bardzo często zostaje ozdobione dekoracją z kakao czy sypkiej czekolady.  

4. Macchiato

Wersja kawy espresso „poplamiona” kilkoma kroplami mleka. Macchiato jest to więc kawa espresso serwowana w klasycznej, niewielkiej filiżance do espresso, do której dodajemy niewielką ilość mleka. Kawa macchato może wystąpić w dwóch wersjach:

• macchiato caldo – kawa espresso serwowana z ciepłym mlekiem, spienionym w takiej formie jak mleko do cappuccino,
• macchiato freddo – kawa espresso z dodatkiem niewielkiej ilości zimnego mleka.

Kawa macchiato dzięki obecności mleka zyskuje większą delikatność smaku, jednocześnie nadal pozostaje bardzo intensywnym napojem kawowym.
 

5. Lungo / americano

Jest to typ kawy najbliższy dobrze znanej nam w Polsce czarnej kawie, którą pijemy w dużym kubku. Przymiotnik „lungo” z włoskiego oznacza długi, a w kontekście kawy odnosi się dużej ilości wody, którą wykorzystujemy do przygotowania tego napoju. Kawa lungo zawiera ok. 130 – 170 ml wody. Aromat i intensywność smaku jest zdecydowanie słabsza niż w przypadku klasycznego espresso. Jednak ze względu na długość parzenia, kawa ta zwiera dużo kofeiny.

6. Latte macchiato

Słowo „latte” z włoskiego oznacza mleko, a obecność tego słowa w nazwie kawy sugeruje, że będzie to napój typowo mleczny. I rzeczywiście to mleko stanowi główny składnik napoju. Kawę tę możemy serwować w klasycznym wydaniu (spienione mleko + kawa) lub ze smakowymi dodatkami. Proporcja tej kawy to ok ¾ mleka oraz ¼ espresso. Kawa ta ma charakterystyczny trzywarstwowy podział – dolną warstwę stanowi gorące mleko, w środku znajduje się kawa espresso, a trzecią górną warstwę stanowi spienione mleko. Warstwowa struktura kawy wynika z faktu, że mleko jest gęstsze od kawy, dlatego opada na dół, z kolei pianka mleczna utrzymuje się na górze.

7. Caffe latte / flat white

To odmiana kawy z mlekiem, która serwowana jest w klasycznej filiżance cappuccino. Podwójne espresso w tym przepisie uzupełniamy mlekiem oraz odrobiną spienionej pianki mlecznej. Jest to więc wersja kawy zbliżona do cappuccino, jednak mleko w tej kawie nie jest tak bardzo spienione, jak w przypadku cappuccino. Delikatna pianka stanowi bardziej dekorację, aniżeli główny  element kawy.  

8. Mocha

Słodsza i „pełniejsza” wersja kawy latte, która zostaje wzbogacona o czekoladę dodawaną do espresso. Zależnie od preferencji możemy dodać czekoladę mleczną lub gorzką, dobrze sprawdzi się także syrop czekoladowy. Słodkość tego napoju wzmacnia także bita śmietana, która dodaje się na górę. W polskich kawiarniach napój ten możemy spotkać pod nazwą mocha, mokka lub moka.

9. Romano

Kawa wzbogacona o aromat skórki cytrynowej. Kawa Romano to nic innego jak kawa espresso, do której dodajemy kawałek skórki cytrynowej lub dolewamy kilka kropel soku cytrynowego. Przygotowanie tej kawy jest bardzo proste. I w ten sposób możemy uzyskać bardzo ciekawy smak połączony z orzeźwiającym działaniem cytryny.

10. Freddo

Z włoskiego freddo oznacza zimny. Dlatego kawa freddo to nic innego jak espresso na zimno. Kawę tę możemy przygotować na kilka sposobów. Najprostsza opcja to podanie wystudzonej kawy. Alternatywą jest dodanie kostek lodu do gorącego espresso. Możemy spotkać także kawę freddo z alkoholem (w włoskiej wersji będzie to najczęściej grappa lub brandy).

11. Caffe coretto

Caffe coretto to wariant kawy espresso z alkoholem, która stawia na nogi. We włoskich kawiarniach najpopularniejszym dodatkiem będzie grappa. Możemy jednak poprosić także o espresso z dodatkiem koniaku, brandy lub whisky. Osoby, które chciałyby same dozować ilość alkoholu, mogą także poprosić o osobne zaserwowanie kawy i alkoholu.

12. Kawa po irlandzku

W polskich kawiarniach dużo częściej od caffe coretto spotkamy kawę po irlandzku. Popularna irish coffee to kawa espresso z dodatkiem podgrzanej whisky, brązowym cukrem oraz bitą śmietaną. Kawa ma charakterystyczny warstwowy wygląd i serwowana jest w kieliszku do piwa (pokalu).

13. Kawa po wiedeńsku

Kawa rodem z Wiednia to kawa przeznaczona dla miłośników słodkich napojów. Do przygotowania tej kawy potrzebujemy filiżanki klasycznej espresso lub mocnej czarnej kawy zaparzonej w odmienny sposób niż espresso i dekorujemy ją  bitą śmietaną.

14. Café frappe

W naszym zestawieniu znalazła się także najpopularniejsza grecka kawa – frappe. W gorącym klimacie Grecji napój ten przynosi orzeźwienie i jednocześnie dostarcza kofeiny w ciągu dnia. Do przygotowania kawy frappe potrzebujemy kawy rozpuszczalnej lub klasycznej espresso, którą parzymy, a następnie studzimy.  Po ostudzeniu miksujemy kawę do uzyskania piany. Tak przygotowaną kawę przelewamy do szklanki i dodajemy kostki lodu. Oryginalne greckie kawy występują w kilku rodzajach:

• sketo – bez cukru,
• metrio – lekko słodzona,
• glyko – mocno słodka,
• me gala – frappe z mlekiem.